Ông Nguyễn Văn X., 62 tuổi, nhập viện do một cơn đau thắt ngực nghiêm trọng, dù ông vẫn uống thuốc đều đặn và đúng giờ như bác sĩ chỉ dẫn. Hỏi ra mới biết ông X. cất thuốc trị đau thắt ngực là viên nén nitroglycerin trong một lọ thuốc quên đậy nắp và đặt ở cửa sổ nhà bếp. Loại thuốc này sẽ bị ánh sáng mặt trời làm mất tác dụng.

Trong đời sống hằng ngày, người sử dụng thuốc ít quan tâm đến việc bảo quản thuốc như thế nào để có thể phát huy tác dụng tối đa. Nhiều người thường để thuốc ở những nơi thuận tiện bất kể có an toàn cho thuốc hay không. Việc bảo quản thuốc cũng là một bước đi cần thiết trong việc phòng và chữa bệnh. Do đó, cần tuân thủ năm điều cơ bản sau:

1. Không bao giờ để dược phẩm trong những tủ đựng kem đánh răng, dầu gội đầu trong nhà tắm vì hơi nước từ vòi nước nóng hoặc bồn nước nóng sẽ hủy hoại thuốc hoặc làm giảm tác dụng của thuốc.

Nên để thuốc ở phòng khô ráo, nhiệt độ 15-30OC và tránh xa ánh sáng trực tiếp. Tốt nhất mỗi nhà nên có một tủ thuốc gia đình đặt ở nơi thích hợp.

Chai thuốc khi sử dụng xong phải đậy nắp chặt (nhưng không quá chặt vì người cao tuổi sẽ gặp khó khăn khi mở nắp). Phải bảo đảm trẻ em không với tới và dễ dàng mở chai thuốc. Cần xem kỹ nhãn thuốc hoặc hỏi dược sĩ có cần thêm điều kiện bảo quản đặc biệt nào nữa không.

2. Với những loại dược phẩm cần để trong tủ lạnh (thường là chế phẩm kháng sinh dạng lỏng) không để ở ngăn đá mà chỉ được để ở ngăn lạnh (cold room). Sau khi lấy ra khỏi tủ, nếu chế phẩm hơi đặc có thể gây khó khăn cho việc lấy thuốc khỏi lọ thì cần lắc mạnh hoặc đặt đáy lọ thuốc vào một chén nước ấm.

3. Cần giữ thuốc trong lọ thuốc nguyên thủy của nó. Có nhiều trường hợp uống nhầm khi bỏ thuốc này vào lọ chứa của thuốc khác. Trên nhãn chai thuốc cần ghi những thông tin cần thiết về ngày hết hạn cũng như những hướng dẫn về liều dùng.

Cũng không nên bỏ nhiều loại thuốc vào chung một lọ vì có thể gây ra những phản ứng hóa học giữa các thuốc và sự tương tác thuốc. Ngoài ra, còn có thể khiến người bệnh uống nhầm thuốc.

4. Khi được bác sĩ cho dùng kháng sinh, cần phải tuân thủ liều lượng và uống cho hết thời gian trị liệu. Không được ngưng thuốc giữa chừng dù cảm thấy đã bình phục.

5. Khi đi công tác hoặc du lịch cần giữ thuốc mang theo ở hành lý xách tay, vì nếu để thuốc chung với hành lý trong khoang máy bay sẽ khiến thuốc bị giảm hoặc mất tác dụng do nhiệt độ rất cao trong khoang hành lý, chưa kể chuyện hành lý có thể bị thất lạc. Những loại thuốc cần giữ lạnh phải được giữ lạnh trong suốt quá trình di chuyển (có thể hỏi tiếp viên để được cung cấp những thiết bị giữ lạnh).

DS NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG (ĐH Dược Murdoch, Úc)