Trong hầu hết các nền văn hóa trên thế giới, tim đã trở thành biểu tượng không thể thay thế của tình yêu và sự kết nối cảm xúc giữa con người. Tại sao một cơ quan cơ thể như tim lại trở thành biểu tượng tình yêu phổ biến như vậy? Sự đẹp đẽ và ý nghĩa sâu sắc của nó là điều mà mọi người đều có thể cảm nhận và hiểu được.
Sự sống không bắt đầu từ hình dáng của cơ thể người, sự sống bắt nguồn từ những nhịp đập của tim. Tim lớn dần và hoàn chỉnh chức năng hoạt động tốt nhất đến độ tuổi nhất định. Ở người trưởng thành, tim bơm khoảng 7.600 lít máu, tương đương từ 5 đến 30 lít máu trong một phút vào các mạch máu có độ dài gần 100.000 km. Một khối lượng công việc khổng lồ mà tim phải gánh vác, chúng ta không thể nhìn thấy bằng mắt mà chỉ có thể cảm nhận sự quá tải khi xuất hiện cơn đau thắt ngực, cảm thấy khó thở và nghe rõ tiếng tim đập thình thịch.
Khả năng cơ bóp của tim suy giảm theo thời gian. Có thể do tim đã làm việc quá sức trong một thời gian dài, khiến thành tim trở nên dày hơn, các động mạch đã bị xơ cứng và mất tính đàn hồi. Có thể do nhiều nguyên nhân khác tác động từ bên ngoài như lối sống và thói quen ăn uống thiếu lành mạnh, thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, hóa chất độc hại…
Một trong những tác nhân gây ra biến cố tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ là tăng lipid máu (cholesterol). Lipid máu là một chất béo di chuyển âm thầm trong máu, và chuyển hóa thành mảng bám âm thầm trên thành động mạch. Bạn có thể không nhìn thấy hoặc nhận thấy sự hiện diện của tăng lipid máu trong một thời gian dài. Thậm chí cơ thể bạn không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi bị nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ đột ngột, gây ra tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể bạn.
Có thể bạn đã chung sống nhiều năm với tăng lipid máu mà bạn không hề biết. Đó là lý do tại sao việc khám tầm soát rối loạn lipid máu rất quan trọng. Nếu mức lipid máu vượt ngưỡng giới hạn, đó là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tim mạch bạn cần lưu ý.
Phát hiện sớm rối loạn lipid máu là một bước quan trọng giúp bạn cải thiện sức khỏe tim mạch và tổng thể tốt hơn. Cách dễ dàng để bạn có thể giữ mức lipid máu tốt nhất là ghi nhớ chữ H trong cholesterol HDL là viết tắt của high, cần tăng và chữ L trong cholesterol LDL viết tắt là low, cần giảm.
Cơ thể cần chất béo “tốt” để hoạt động tối ưu và chống lại tình trạng viêm, bảo vệ các tế bào khỏi bị tổn thương do quá trình oxy hóa và có liên quan đến việc ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
Trong chuyên mục “Bạn hỏi Bác sĩ trả lời” với chủ đề “Kiểm soát tốt yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch”, Tiến sĩ Bác sĩ CKII Nguyễn Thanh Phong, Trưởng khoa Khám bệnh Bệnh viện An Sinh chia sẻ với bạn các kiến thức nền tảng quan trọng giúp bạn chủ động chăm sóc sức khỏe tim mạch khoa học và đúng cách.
Yếu tố nguy cơ nào có thể gây ra bệnh tim mạch?
Yếu tố không thể thay đổi được gồm tuổi tác càng lớn nguy cơ biến cố tim mạch càng tăng. Nam giới có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và biến cố tim mạch cao hơn nữ giới. Di truyền cũng là một yếu tố quan trọng, nguy cơ ở người có bệnh sử gia đình mắc bệnh tim mạch cao gấp 3 lần so với người không có bệnh sử gia đình.
Yếu tố có thể thay đổi được bắt nguồn từ lối sống và thói quen sinh hoạt hàng ngày như thói quen hút thuốc lá và uống nhiều rượu, thói quen ăn uống nhiều đường muối và chất béo bão hòa, lối sống ít vận động, tính chất công việc ngồi lâu một chỗ, ảnh hưởng từ bệnh mạn tính mắc phải...
Tại sao lipid máu đóng vai trò quan trọng với sức khỏe tim mạch?
Bác sĩ có thể dự đoán nguy cơ tim mạch và biến chứng tim mạch dựa vào các chỉ số lipid máu. Lipid máu là một chất sáp, có thể sản xuất từ gan hoặc hấp thụ từ thực phẩm, giúp cơ thể thực hiện nhiều chức năng quan trọng. Tuy nhiên, cơ thể dư thừa chất béo lại có hại cho sức khỏe. Lipid máu có thể xâm nhập và phá hỏng tính toàn vẹn của thành động mạch, dẫn đến hình thành mảng xơ vữa động mạch (các mảng bám cứng). Quá trình tích tụ mảng bám có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:
· Bệnh động mạch vành: giảm lưu lượng máu đến tim.
· Bệnh động mạch ngoại biên: giảm lưu lượng máu đến chân và tay.
· Bệnh động mạch cảnh: giảm lưu lượng máu đến não.
Làm cách nào để tăng chất béo tốt trong cơ thể?
Chất béo trong cơ thể là một thước đo quan trọng đối với sức khỏe tim mạch. Chỉ số lipid máu càng tăng cho thấy mảng bám ở thành động mạch càng dày, nguy cơ tắc nghẽn lòng mạch càng lớn. Phong cách sống năng động và ăn uống có kiểm soát được chứng minh tăng sức bền cơ tim, giảm các chất béo nguy hại gây ra các vấn đề sức khỏe khác nhau và giảm cân lành mạnh. Cần thiết phải bỏ hút thuốc lá vì khói thuốc lá là nguyên nhân gây giảm chất béo tốt là cholesterol HDL và làm tăng chất béo xấu là triglycerid và cholesterol LDL. Nếu được bác sĩ chẩn đoán rối loạn lipid máu, bạn cần tuân thủ điều trị để đưa các chỉ số lipid máu về mục tiêu, trong ngưỡng an toàn với sức khỏe của bạn.
Kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ tim mạch bằng cách nào?
Khi nói đến kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ tim mạch là kiểm soát 3 chỉ số quan trọng gồm huyết áp, lipid máu và đường huyết.
- Huyết áp: lực đẩy của máu trong lòng động mạch. Khi huyết áp tăng quá mức sẽ tạo áp lực cho thành động mạch, dẫn đến vôi hóa, tắc nghẽn, thậm chí vỡ ra. Kiểm soát tốt bằng cách đo huyết áp thường xuyên kết hợp giảm muối và tập thể dục.
- Mỡ máu: cơ thể dùng lipid máu để xây dựng tế bào, tiêu hóa thức ăn, tạo ra vitamin và nội tiết. Dư thừa lipid máu là dư thừa năng lượng dẫn đến béo phì. Kiểm soát tốt là khám tầm soát mỡ máu kết hợp giảm mỡ động vật và tập thể dục.
- Đường huyết: tình trạng ảnh hưởng đến cách cơ thể chuyển hóa thực phẩm thành năng lượng, khiến đường tích tụ trong máu gây viêm và tổn thương mạch máu. Kiểm soát tốt là khám tầm soát tiểu đường kết hợp giảm đường và tập thể dục.
Tầm quan trọng của phong cách sống lành mạnh đối với sức khỏe tim mạch?
Phong cách sống lành mạnh không chỉ giới hạn ở việc khám tầm soát sức khỏe, duy trì lối sống, dinh dưỡng và vận động hợp lý. Quan trọng là bạn phải hiểu được các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn gây ra bệnh tim mạch để biết cách điều chỉnh tốt hơn gồm:
· Tuổi tác
· Giới tính
· Căng thẳng, rối loạn lo âu
· Bệnh tiểu đường, huyết áp, rối loạn lipid máu
· Thừa cân, béo phì
· Thói quen hút thuốc lá, uống nhiều rượu
· Hội chứng chuyển hóa
Nguy cơ tim mạch có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Vì vậy, không bao giờ là quá sớm để bắt đầu một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn. Theo các Tổ chức Tim mạch Quốc tế khuyến cáo khám tầm soát tim mạch nên bắt đầu từ 20 tuổi trở nên và thường xuyên hơn ở người có yếu tố nguy cơ cao. Nếu từ 30 tuổi đến 60 tuổi chưa từng gặp các vấn đề sức khỏe liên quan đến tim mạch, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn các bước tầm soát sớm để đánh giá và phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch trong 10 năm tới.
Bạn có thể tham khảo các gói khám tầm soát sức khỏe đang được triển khai tại Khoa Khám bệnh Bệnh viện An Sinh:
Mọi thông tin cần hỗ trợ hoặc tư vấn ngay, bạn vui lòng liên hệ Khoa Khám bệnh (028) 38457777 – 111, 222, 271
Nếu bạn có câu hỏi, thắc mắc về các vấn đề sức khỏe hãy gửi về cho chúng tôi:
- Email: info@ansinh.com.vn
- Fanpage: Bệnh Viện An Sinh
Chuyên mục “BẠN HỎI BÁC SĨ TRẢ LỜI” được chúng tôi chọn lọc từ các câu hỏi, thắc mắc của bạn. Mong muốn cung cấp cho bạn những kiến thức y học cơ bản, dễ dàng ghi nhớ và có thể ứng dụng ngay vào thực tế cuộc sống hàng ngày.
Chúc gia đình bạn sức khỏe và hạnh phúc.
Bệnh viện An Sinh
Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn
* Thông tin tham khảo không thay thế việc thăm khám và tư vấn bác sĩ
Bệnh viện An Sinh đã triển khai Bệnh án điện tử ngoại trú (EMR) là một trong những nỗ lực nâng tầm chất lượng dịch vụ và phục vụ, mang đến trải nghiệm tiện ích công nghệ khi đi khám bệnh với ưu điểm giúp bạn chủ động quản lý hồ sơ thông tin sức khỏe, tiết kiệm thời gian và chi phí khám chữa bệnh.
.JPG)