Năm 1978, Philip Ettinger là người đặt ra thuật ngữ Hội chứng tim ngày lễ (HHS) là một rối loạn nhịp tim cấp tính hoặc rối loạn dẫn truyền của tim, liên quan đến việc uống nhiều rượu ở những người khoẻ mạnh không có tiền sử bệnh tim mạch trước đó.
Có 5 yếu tố tác động rất lớn đến sức khỏe tim mạch gồm:
- Thực phẩm lựa chọn tiêu thụ
- Mức độ vận động thể chất mỗi ngày
- Thói quen hút nhiều thuốc lá
- Chỉ sốt huyết áp, đường huyết và lipid máu
- Tình trạng căng thẳng quá mức
Căng thẳng được xem là yếu tố kích hoạt hội chứng tim ngày lễ gây ra tình trạng rung nhĩ. Hầu hết mọi người đều trải qua căng thẳng cao độ vào những dịp lễ Tết. Bạn không phải là người ngoại lệ nếu bạn đang cảm thấy căng thẳng.
Theo thống kê của các Tổ chức Tâm lý học Thế giới cho thấy 9 trong số 10 người thường rơi vào tình trạng căng thẳng hoặc cảm thấy choáng ngợp vào mùa lễ hội. Quan trọng là bạn có nhận diện được mình đang căng thẳng hay không, đó là cách tốt nhất giúp bạn kiểm soát và tìm cách giải tỏa căng thẳng một cách nhanh chóng.
Các triệu chứng của hội chứng tim ngày lễ thường gặp có thể bao gồm đánh trống ngực, mệt mỏi, giảm khả năng gắng sức, khó thở và thoáng ngất, huyết áp thấp. Tình trạng này còn làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối trong tâm nhĩ, trôi theo dòng tuần hoàn dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
Ngoài các loại thực phẩm được tiêu thụ nhiều trong dịp lễ Tết thì rượu cũng là một “món ăn tinh thần” không thể thiếu trong các dịp lễ Tết. Uống rượu nói chung không được khuyến khích, và không có liều lượng rượu "lành mạnh" nào để ngăn ngừa các tình trạng bệnh tim mạch, trong đó có rung nhĩ, tình trạng của hội chứng tim ngày lễ.
Bác sĩ khám lâm sàng có thể quan sát và chẩn đoán hội chứng tim ngày lễ bằng điện tim cơ bản (ECG). Có ba nguyên lý cơ bản trong quản lý tình trạng rung nhĩ, rối loạn nhịp thường gặp là kiểm soát tần số tim, kiểm soát nhịp tim và phòng ngừa nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ có thể xảy ra. Điều trị rung nhĩ hay bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác đều dựa trên cá thể hóa theo từng tình trạng cụ thể. Bác sĩ có thể đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho bệnh nhân dựa trên thực chứng lâm sàng. Nếu kiểm soát tần số tim cần điều trị nội khoa, chẳng hạn như dùng thuốc chẹn beta, thuốc chẹn kênh canxi nếu nhịp thất nhanh. Thời gian rung nhĩ kéo dài từ 24 giờ đến 48 giờ, có thể cân nhắc chuyển nhịp tim, kết hợp dùng thuốc hoặc sốc điện.
Chăm sóc sức khỏe tim mạch luôn là điều cần ưu tiên hàng đầu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt trong các dịp lễ Tết. Hiểu được các yếu tố nguy cơ và chủ động tiêm ngừa vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm như cúm mùa có thể hỗ trợ cơ thể củng cố sức khỏe đề kháng phòng chống bệnh tật.
Trong chuyên mục “Bạn hỏi Bác sĩ trả lời” với chủ đề “Phòng ngừa Hội chứng tim ngày Tết”, Tiến sĩ Bác sĩ CKII Nguyễn Thanh Phong, Trưởng khoa Khám bệnh Bệnh viện An Sinh chia sẻ một vài thông tin cơ bản về hội chứng tim ngày lễ, giúp bạn biết cách chăm sóc sức khỏe tim mạch cho bản thân và gia đình tốt hơn để tận hưởng những ngày vui Tết trọn vẹn, chào đón một năm mới với những khởi đầu tốt đẹp mới.
Hội chứng tim ngày lễ có nguy hiểm không?
Nhịp tim bất thường có thể nghiêm trọng hơn bạn nghĩ. Tình trạng đánh trống ngực liên tục kéo dài vài giờ cần đến ngay bệnh viện để được can thiệp và điều trị kịp thời. Rối loạn nhịp tim liên quan đến hội chứng tim ngày lễ sau khi uống rượu say có thể dẫn đến đột tử do ngừng tim đột ngột. Rung nhĩ là tình trạng rối loạn nhịp tim phổ biến nhất trong hội chứng tim ngày lễ. Phần lớn trên 90% các triệu chứng rung nhĩ liên quan đến rượu tự biến mất trong 24 giờ, khoảng 20% đến 30% sẽ tái phát trong vòng 12 tháng. Còn tùy thuộc vào người có bệnh tim mạch tiềm ẩn hay không. Sử dụng rượu lâu dài còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh cơ tim, rối loạn nhịp tim và bệnh gan mạn tính. Rung nhĩ và các rối loạn nhịp tim khác làm tăng nguy cơ tử vong do đột quỵ não hoặc huyết khối tắc mạch hệ thống.
Biểu hiện lâm sàng của hội chứng tim ngày Tết?
Rượu bia không hoàn toàn xấu. Khi dùng với một lượng vừa đủ có thể kích thích vị giác, giúp bữa ăn trở nên ngon miệng và tinh thần thêm vui vẻ. Trong rượu vang đỏ còn có chứa phytochemical, một chất chống oxy hóa có khả năng bảo vệ tim và mạch máu, làm tăng cholesterol HDL tốt giúp ngăn chặn tình trạng xơ vữa. Hội chứng tim ngày lễ thường xảy ra ở những cuộc vui vào các ngày cuối tuần, trong các kỳ nghỉ và tất nhiên vào các ngày lễ Tết. Rung nhĩ xuất hiện sau khi uống rượu có thể biểu hiện với nhiều triệu chứng khác nhau. Bác sĩ khám lâm sàng có thể nhận biết qua tình trạng say rượu, hơi thở có mùi rượu, nhịp tim không đều, mạch không đều, huyết áp có thể giảm. Điện tim cơ bản (ECG) biểu hiện rõ các rối loạn nhịp như rung nhĩ, cuồng nhĩ, ngoại tâm thu thất, nhịp nhanh thất. Tuy nhiên, bác sĩ cũng cần cân nhắc chẩn đoán hội chứng tim ngày lễ khi các rối loạn nhịp tim xảy ra cấp tính hoặc tái phát sau khi tiếp xúc với rượu lần đầu hoặc tái phát nhiều lần.
Bạn có biết quốc gia nào có tỷ lệ mắc bệnh tim mạch thấp nhất thế giới?
Nhật Bản không chỉ nằm trong top các quốc gia có dân số sống thọ nhất thế giới mà còn là quốc gia có trái tim khỏe mạnh nhất cũng như tỷ lệ mắc các bệnh mạn tính ở người lớn tuổi rất thấp. Lối sống năng động cùng với chế độ ăn uống truyền thống của Nhật Bản là một chế độ ăn uống hoàn hảo, là một ví dụ minh chứng cho lời khuyên của bác sỹ Hy Lạp Hippocrates từ thế kỷ thứ 5, lý do chính giúp con người sống khỏe mạnh là “Hãy biến thức ăn thành thuốc chữa bệnh. Thực phẩm chủ yếu trong các bữa ăn của người Nhật thường là nguyên liệu tươi, chưa qua chế biến, có hàm lượng calo thấp và ít chất béo bao gồm cá giàu omega, gạo, ngũ cốc nguyên hạt, đậu phụ, đậu nành, miso, rong biển và rau xanh và rất ít thịt. Tất cả những thực phẩm này đều ít chất béo bão hòa, ít đường, giàu vitamin và khoáng chất, giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch và ung thư. Trong mỗi bữa cơm hằng ngày của người Nhật, bữa sáng, bữa trưa, và bữa tối thường bao gồm cơm, soup và 3 đến 4 món ăn, nhưng tất cả đều là những khẩu phần nhỏ, được bày trong các bát, đĩa nhỏ.
Tại sao cuối năm là thời điểm tuyệt vời để chúng ta suy nghĩ về sức khỏe tim mạch?
Mùa lễ Tết là thời điểm tốt để chúng ta xem xét lại thói quen ăn uống và tập thể dục ở hiện tại, tìm cách thay đổi để cơ thể trở nên khỏe mạnh và hạnh phúc hơn trong năm mới. Có một điều chắc chắn rằng bạn không thể mong chờ kết quả tốt đẹp hơn nếu bạn vẫn cứ lặp đi lặp lại theo những lối mòn. Chủ động luôn là điều tốt nhất bạn có thể làm cho trái tim của mình. Nhiều người không biết mình mắc bệnh động mạch vành cho đến khi họ gặp phải biến cố tim mạch như cơn đau tim, nhồi máu cơ tim cấp hoặc đột quỵ. Theo khuyến cáo, người từ 20 tuổi trở nên tầm soát bệnh tim mạch để sàng lọc các yếu tố nguy cơ để có biện pháp phòng bệnh. Người có yếu tố nguy cơ cao cần thực hiện tầm soát sớm hơn. Mọi người ở mọi độ tuổi cần theo dõi các chỉ số huyết áp, đường huyết, lipid máu thường xuyên vì đó là yếu tố nguy cơ thúc đẩy bệnh tim mạch phát triển.
Làm thế nào thế nào để duy trì thói quen ăn uống lành mạnh trong dịp lễ Tết?
Thật khó để có thể duy trì thói quen ăn uống lành mạnh vào các ngày lễ Tết. Hãy thử một cái gì đó mới để có một sự thay đổi lành mạnh hơn.
- Làm mới các món ăn yêu thích của gia đình, có thể giảm chất béo, đường và muối khoảng một phần ba mà không ai có thể nhận ra.
- Tập trung vào các nhóm thực phẩm lành mạnh, có nguồn gốc từ thực vật, tự nhiên.
- Tạo ra sự thay đổi một cách thông minh, sử dụng dầu hoặc bơ thực vật, sử dụng gia vị tự nhiên, thêm nấm hoặc các loại đậu, hạt và giảm các loại thịt nguội, chế biến sẵn.
Một lưu ý quan trọng là bạn không nên ăn quá no, khi bạn cảm thấy no khoảng 80% là cơ thể đã được đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng. Giảm tốc độ ăn sẽ giúp kiểm soát lượng thức ăn tốt hơn. Bất kỳ vận động nào cũng giúp đốt cháy lượng calo dư thừa giúp cân bằng các dưỡng chất trong cơ thể.
Bạn có thể tham khảo các gói khám tầm soát sức khỏe đang được thực hiện tại Khoa Khám bệnh Bệnh viện An Sinh:
Đặt hẹn khám bệnh: http://ansinh.info/Dangkykham.aspx
Mọi thông tin cần hỗ trợ hoặc tư vấn ngay, bạn vui lòng liên hệ Khoa Khám bệnh (028) 38457777 – 111, 222, 271
Bệnh viện An Sinh
Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn
* Thông tin tham khảo không thay thế việc thăm khám và tư vấn bác sĩ
Bệnh viện An Sinh đã triển khai Bệnh án điện tử ngoại trú (EMR) là một trong những nỗ lực nâng tầm chất lượng dịch vụ và phục vụ, mang đến trải nghiệm tiện ích công nghệ khi đi khám bệnh với ưu điểm giúp bạn chủ động quản lý hồ sơ thông tin sức khỏe, tiết kiệm thời gian và chi phí khám chữa bệnh.
.JPG)