Cơ thể phụ nữ mang thai và sau sinh sẽ phải trải qua rất nhiều sự thay đổi lớn. Đối với những mẹ mang thai bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm còn trải qua nhiều sự thay đổi lớn hơn.

Cho dù ba mẹ mang tự nhiên hay mang thai thụ tinh trong ống nghiệm cũng đều được xem một thai kỳ bình thường. Con cũng bắt đầu từ em bé phôi bé xíu, có kích thước chỉ  bằng hạt đậu, được nuôi dưỡng trong bụng mẹ đủ tháng đủ ngày, phát triển thành em bé khỏe mạnh với một cơ thể đầy đủ các bộ phận và cơ quan chức năng quan trọng trước khi chào đời.

Chăm sóc sức khỏe thai kỳ và sau sinh đều quan trọng như nhau. Sau sinh, cho dù sinh thường hay sinh mổ lấy thai, cả mẹ và con đều cần một chế độ chăm sóc toàn diện và đúng cách để cơ thể mẹ mau chóng lấy lại sức, hồi phục trở lại bình thường, em bé khỏe mạnh thích ứng tốt với môi trường bên ngoài so với môi trường bên trong cơ thể, tăng trưởng tốt và phát triển toàn diện cả thể chất và tinh thần.

Vào những ngày đầu sau sinh, sức khỏe của mẹ còn rất yếu, mọi việc chăm sóc cho cả hai mẹ con phải dựa hoàn toàn vào ba và những người thân trong gia đình. Mẹ cần nhiều thời gian cho việc nghỉ ngơi để lấy lại sức sau một hành trình dài thấm mệt của việc mang thai và sinh con, cần thời gian để vết thương lành lặn dù là sinh thường hay sinh mổ.

Dinh dưỡng luôn đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tổng thể, quan trọng hơn nữa với cơ thể của mẹ và bé sau sinh. Nguồn dinh dưỡng nạp vào cơ thể mẹ không chỉ cho mẹ mà còn cả cho con vì dưỡng chất cơ thể mẹ hấp thụ sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới số lượng và các thành phần dinh dưỡng có trong sữa mẹ.

Chế độ ăn uống đảm bảo cung cấp đầy đủ và cân đối các dưỡng chất thiết yếu, kết hợp phong phú và đa dạng các loại thực phẩm lành tính để nâng cao chất lượng khẩu phần ăn, bổ sung thêm năng lượng, hỗ trợ tích cực cho việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và có thể lâu hơn.

Vết thương sau sinh cần chăm sóc và vệ sinh hàng ngày vì đó là nơi rất dễ bị nhiễm khuẩn và làm chậm quá trình lành vết thương. Đối với sinh thường, mẹ rặn quá sức mà âm đạo không giãn đủ độ rộng cho con đi qua, bác sĩ sẽ rạch tầng sinh môn giúp mẹ sinh dễ dàng và con chào đời suôn sẻ hơn, tránh được biến chứng trong quá trình sinh con. Khi mẹ không thể sinh thường, bác sĩ cần chỉ định sinh mổ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mẹ và con. Dù vết thương con đau và chưa lành nhưng mẹ cố gắng ngồi dậy sớm và tập đi lại nhẹ nhàng giúp cơ thể tuần hoàn tốt hơn. Ưu tiên giấc ngủ vì một giấc ngủ ngon mang đến cho mẹ nguồn năng lượng tích cực và lành mạnh.

Mẹ có thể tắm nhanh bằng ấm mà không cần kiêng khem. Cơ thể sạch sẽ sẽ khiến mẹ cảm thấy tươi tỉnh, sảng khoái và nuôi con tốt hơn. Bầu ngực là bầu sữa mẹ nên cũng cần chăm sóc và giữ sạch sẽ. Khi cho con bú, mẹ nhớ cho bú con đều cả 2 bên để kích thích tăng tiết sữa, cho con bú ngay cả khi mẹ chưa có sữa. Sữa mẹ quá đầy có thể khiến bầu ngực căng tức đến phát sốt, mẹ có thể dùng khăn chườm ấm sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Nếu như bị tắc tia sữa thì mẹ cần khám bác sĩ để được hướng dẫn thông tuyến sữa, tránh tình trạng viêm vú, áp xe vú.

Khoảng thời gian mang thai và sau sinh, mẹ cũng sẽ có nhiều thay đổi về mặt cảm xúc, nhạy cảm hơn, dễ xúc động và dễ cảm thấy tủi thân hơn. Sự thay đổi cảm xúc do sự thay đổi của hệ nội tiết diễn ra bên trong cơ thể mẹ để thích ứng với việc mang thai. Mẹ luôn cần ba và những người thân trong gia đình bên cạnh chia sẻ, động viên và an ủi để xoa dịu áp lực tinh thần, không rơi vào trạng thái căng thẳng và trầm cảm sau sinh.

Trong những ngày đầu chăm sóc sau sinh tại bệnh viện, bác sĩ sẽ thăm khám cho mẹ và con mỗi ngày. Mẹ cũng cần lắng nghe cơ thể, theo dõi mạch nhịp và lượng sản dịch và cần báo ngay với bác sĩ nếu có bất thường.

Ở giai đoạn đầu sau sinh còn gọi là giai đoạn chu sinh của con, đây là khoảng thời gian rất quan trọng với sức khỏe và sự tăng trưởng của con. Con cần được chăm sóc tốt tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện, thể chất và tinh thần sau này.

Trong 24 giờ đầu sau sinh, con sẽ được tiếp xúc da kề da với mẹ hoặc với ba vì những lợi ích lâu dài cho sức khỏe con và còn là sợi dây gắn kế tình cảm giữa ba mẹ với con. Có thể ba mẹ chưa biết nhưng trong khoảng 1 tiếng đầu sau sinh, con đã có phản xạ tìm và đòi ti mẹ, con trở nên thuần thục hơn sau vài lần được bú mẹ, lực hút của con mạnh hơn nên con cũng ăn sữa được nhiều hơn. Con chỉ cần được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, cơ thể con cũng hấp thụ đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sự tăng trưởng mà không cần phải bổ sung bất kỳ nguồn thực phẩm nào khác.

Con cũng cần được tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày, nhưng ba mẹ chọn thời điểm có nắng để cơ thể được giữ ấm và không bị lạnh. Rốn là nơi rất dễ bị nhiễm trùng nên cũng cần vệ sinh sạch sẽ và giữ khô ráo. Thông thường, rốn sẽ tự khô dần và rụng sau khoảng 1 tuần. Khi con ăn sữa nhiều hơn thì nhu cầu vệ sinh cũng nhiều hơn. Ba mẹ cần lưu ý thay tã và rửa bằng nước sạch thường xuyên để con không bị hăm tã hoặc viêm da.

Khi được ba mẹ gần gũi và trò chuyện thường xuyên, con sẽ cảm thấy vui vẻ và có thể nhận ra ba mẹ bởi giọng nói quen thuộc từ những tháng ngày còn trong bụng mẹ. Con cũng rất thích được mát xa nhẹ nhàng để cảm thấy dễ chịu, vui vẻ, ăn ngon ngủ ngoan hơn. Giấc ngủ của con có thể bị đảo lộn, ngày ngủ đêm chơi, ba mẹ cũng cần chuẩn bị sẵn sàng tâm lý đón nhận cùng con trong những năm tháng đầu đời.

Khi con chưa biết nói thì ngôn ngữ chính của con là khóc và cười. Những lúc con quấy khóc là lúc con muốn nói với ba mẹ là con đói rồi, con muốn ti mẹ, tã con ướt rồi, con muốn được ba mẹ ôm ấp bế bồng... Ba mẹ đừng sợ con quen hơi quấy khóc không chịu rời mà ngó lơ con. Đó là vì con chưa kịp thích nghi môi trường bên ngoài nên rất cần có ba mẹ ở bên.

Mang thai, sinh con và nuôi con chưa bao giờ là điều dễ dàng. Bất kỳ ông bố bà mẹ nào cũng muốn dành cho con những điều tốt đẹp nhất, chỉ cần được nhìn thấy con chào đời khỏe mạnh, được ôm con vào lòng cũng khiến ba mẹ nước mắt trào dâng, vỡ òa hạnh phúc, bao nhiêu đau đớn và vất vả chợt tan biến trong phút chốc. Tạo hóa thật kỳ diệu!

Chúc gia đình bạn có một thai kỳ khỏe mạnh và yên vui.

Bệnh viện An Sinh

Thông tin tham khảo không thay thế việc thăm khám và tư vấn bác sĩ

Bệnh viện An Sinh đã triển khai Bệnh án điện tử ngoại trú (EMR) một trong những nỗ lực nâng tầm chất lượng dịch vụ và phục vụ, mang đến trải nghiệm tiện ích công nghệ khi đi khám bệnh với ưu điểm tiết kiệm thời gian và chi phí khám chữa bệnh. Tất cả dữ liệu kết quả khám sức khỏe, các xét nghiệm và hình ảnh chẩn đoán lưu trữ lâu dài trên hệ thống PACS được kết nối với bệnh án điện tử. Bạn chủ động quản lý thông tin sức khỏe, thuận tiện cho việc theo dõi, so sánh kết quả với lần thăm khám tiếp theo để có hướng cải thiện và nâng cao sức khỏe tổng thể tốt hơn.