Sữa mẹ được coi là nguồn thức ăn tốt nhất đối với trẻ em vì chứa những tố chất cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển. Ngoài ra, sữa mẹ chứa nhiều kháng thể giúp trẻ chống lại nhiều bệnh nhiễm trùng và tránh nhiều bệnh tật nguy hiểm như tiêu chảy, còi xương, suy dinh dưỡng. Tuy nhiên, cần cẩn trọng khi sử dụng thuốc trong thời kỳ cho con bú.

Thuốc kháng sinh

Nhiều bà mẹ đang cho con bú phải điều trị một bệnh nhiễm trùng nào đó mà không thể không dùng tới các loại kháng sinh. Phần lớn thuốc kháng sinh ngoài tác dụng chữa bệnh cho người mẹ, khi đào thải qua đường sữa mẹ còn có khả năng chữa bệnh cho cả con nếu như trẻ cũng đang mắc một bệnh nhiễm trùng nào đó. Tuy nhiên, có một số kháng sinh gây ảnh hưởng xấu đến đứa trẻ. Chẳng hạn như khi mẹ dùng   chloramphenicol lâu dài thì con có thể bị biến chứng suy tủy xương.

Mẹ dùng tetracyclin nhiều có thể làm răng của con sau này bị vàng xỉn. Chất metronidazol (tên biệt dược là Klion, Flagyl) là loại thuốc thường dùng để điều trị một số bệnh ký sinh trùng đường ruột, đường âm đạo của phụ nữ có hàm lượng đào thải qua sữa tương đương với hàm lượng trong máu nên gây ra vị đắng của sữa làm cho trẻ bỏ bú.

Các bà mẹ mắc bệnh lao thường được điều trị bằng izoniazid (Rimifon) dùng thuốc thường xuyên và kéo dài có thể gây ra các tai biến thần kinh như co giật ở cả mẹ và con. Trong trường hợp này cần dùng thêm  vitamin B6 để giảm thiểu nguy cơ trên.

Các thuốc trị hen và các bệnh đường hô hấp

Ephedrin là một thứ thuốc làm giãn nở phế quản có tác dụng điều trị các cơn khó thở do hen và các viêm nhiễm tại đường thở gây cản trở sự lưu thông không khí. Khi uống thuốc này, một phần nhỏ thuốc bài xuất qua sữa sẽ làm cho đứa trẻ bú mẹ bị kích động nhiều, gây ra các rối loạn giấc ngủ. Nếu thấy trẻ có các biểu hiện trên thì mẹ cần ngừng ngay việc dùng thuốc và tìm tới bác sỹ để thay thế bằng thuốc khác.

Theophyllin cũng là một thứ thuốc trị hen phế quản và cũng tác động đến trẻ bú mẹ tương tự như Ephedrin.

Các thuốc giảm đau, hạ nhiệt

Aspirin là một thứ thuốc chống cảm cúm thường được sử dụng nhất. Hiện nay thứ thuốc này còn được dùng nhiều với mục đích phòng chống các tai biến tim mạch nên thông dụng. Ngoài tác dụng gây kích ứng niêm mạc đường tiêu hóa, aspirin còn được đào thải qua sữa mẹ nên gây ra những tác động xấu tới trẻ, chẳng hạn như làm suy giảm chức năng đông máu và có thể dễ mắc chứng bệnh chảy máu. Vì vậy, khi cho con bú nên tránh dùng thứ thuốc này.

Indomethacin là một thứ thuốc chống đau có tác dụng tốt trong việc làm dịu đau xương khớp. Những bà mẹ bị mắc bệnh tê thấp thường dùng thứ thuốc này cũng nên tránh hay tạm thời tránh dùng khi đang cho con bú, bởi vì thuốc cũng gây ra các tai biến rối loạn quá trình đông máu ở trẻ em.

Các thuốc ngủ và thuốc an thần

Đây là nhóm thuốc có thể gây các tai biến nguy hiểm nhất đối với trẻ. Các bà mẹ bị mắc các bệnh về thần kinh hoặc tâm thần thường được điều trị bằng các loại thuốc ngủ hoặc thuốc an thần. Chẳng hạn như các loại thuốc ngủ thuộc nhóm Barbiturat (Gardenal) có thể bài xuất qua sữa mà tác động đến đứa trẻ gây cho chúng chứng lơ mơ, ngủ gà ngủ gật, ảnh hưởng xấu tới nuôi dưỡng và sự phát triển của cơ thể.

Một loại thuốc an thần rất hay dùng là  benzodiazepin (biệt dược là       Diazepam, Seduxen) khi mẹ uống với liều cao thì con thường bị chứng buồn ngủ liên tục gọi là chứng ngủ vùi. Trẻ con đang bú vốn dĩ ngủ nhiều hơn trẻ lớn và người lớn, song khi quan sát thấy chúng cứ ngủ suốt ngày, bỏ cả bú hoặc đang bú cũng ngủ thì cần phải lưu ý tới khả năng bà mẹ đang dùng thuốc an thần loại trên và cần ngừng ngay thuốc.

Riêng đối với thuốc tránh thai, chưa có bằng chứng khẳng định tác dụng phụ của thuốc tránh thai đối với trẻ. Các nghiên cứu thấy không xảy ra vấn đề gì đối với trẻ mà mẹ dùng thuốc tránh thai trong thời gian cho con bú. Do vậy người mẹ có thể dùng thuốc tránh thai, tuy nhiên liều lượng phải có sự hướng dẫn của bác sĩ.

Thuốc chống sốt rét

Bệnh sốt rét là một bệnh thường gặp và có thể gây thành dịch trên nhiều vùng ở nước ta. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến bào thai trong khi đang mang thai mà còn ảnh hưởng đến đứa trẻ khi đang bú mẹ nếu như người mẹ vẫn tiếp tục dùng thứ thuốc đã quen dùng trước đây. Nếu bị sốt rét, cần tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ, vì việc mẹ uống thuốc nào ảnh hưởng rất lớn đến tương lai sau này của trẻ.

Theo Kim Chi (ANTĐ)