Những năm gần đây, nghiên cứu về mối liên hệ mật thiết giữa sức khỏe và hạnh phúc đang phát triển nhanh chóng. Các nhà khoa học khám phá rằng những người hạnh phúc không chỉ sống khỏe mạnh, sống lâu hơn, chất lượng cuộc sống tốt hơn mà còn phòng ngừa những nguy cơ mắc bệnh tiềm ẩn.

Hạnh phúc là một thuật ngữ rộng, mô tả trải nghiệm của những cảm xúc tích cực, chẳng hạn như niềm vui, sự mãn nguyện và hài lòng. Hạnh phúc là trạng thái tình cảm, cảm giác vui vẻ và thích thú, hạnh phúc là sự cảm nhận về ý nghĩa và mục đích trong cuộc sống, hạnh phúc là sự hài lòng trong cuộc sống. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học tiềm năng mối liên hệ giữa sức khỏe và hạnh phúc cho thấy mang lại nhiều giá trị hữu ích, có tác động tích cực đối với sức khỏe tổng thể, thể chất và tinh thần của con người.

Theo triết gia Hy Lạp cổ đại Aristotle “Hạnh phúc là điều ý nghĩa và là toàn bộ mục đích của cuộc sống cho sự tồn tại và phát triển của con người”, trích dẫn này đã có hơn 2.000 năm trước và chúng vẫn còn đúng cho đến ngày nay.

Nghiên cứu mới cho thấy hạnh phúc không chỉ tác động tích cực đến trạng thái cảm xúc, khiến sức khỏe tinh thần trở nên tốt hơn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể lâu dài.

Trong giới hạn bài viết giúp bạn khám phá những cách thức đơn giản mà sức khỏe tinh thần có thể mang lại cho sức khỏe thể chất và còn hơn thế nữa, bí quyết giúp bạn và gia đình bạn khỏe mạnh và hạnh phúc.

Duy trì lối sống lành mạnh

Tinh thần hạnh phúc có khả năng thúc đẩy một loạt các thói quen, lối sống lành mạnh có ý nghĩa quan trọng đối với sức khỏe tổng thể. Những người hạnh phúc thường có chế độ ăn uống lành mạnh hơn với lượng chất xơ bao gồm rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt cao hơn.

Một nghiên cứu trên hơn 7.000 người trưởng thành cho thấy những người hạnh phúc tiêu thụ nhiều rau xanh và trái cây tươi lên tới 47%.

Chế độ ăn kiêng với khẩu phần ăn nhiều chất xơ luôn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể, giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, viêm khớp, ung thư…

Trong cùng một nghiên cứu với hơn 7.000 người trưởng thành, các nhà khoa học phát hiện ra rằng những người hạnh phúc có trạng thái cảm xúc tích cực, có khả năng hoạt động thể chất cao hơn 33%, trung bình hoạt động thể chất nhiều hơn 10 giờ mỗi tuần.

Hoạt động thể chất thường xuyên giúp cơ xương khớp mềm dẻo và chắc khỏe, tăng mức năng lượng, giảm lượng mỡ dư thừa trong cơ thể và cân bằng huyết áp. Hơn nữa, những người hạnh phúc có thói quen và chất lượng giấc ngủ tốt hơn, điều quan trọng là họ có khả năng tập trung cao hơn, thể chất và cân nặng cũng ổn định hơn.

Báo cáo nghiên cứu khác trên 700 người trưởng thành cho thấy những người không cảm thấy hạnh phúc thường gặp phải các vấn đề về giấc ngủ, bao gồm rối loạn giấc ngủ, khó đi vào giấc ngủ, khó duy trì một giấc ngủ chất lượng lên tới 47%. Năm 2016, kết luận của 44 nghiên cứu về giấc ngủ cho thấy có mối liên hệ mật thiết giữa sức khỏe tống thể và kết quả giấc ngủ/

Hạnh phúc có thể thúc đẩy một lối sống lành mạnh. Các nghiên cứu cho thấy những người hạnh phúc có chế độ ăn uống lành mạnh hơn và hoạt động thể chất tích cực hơn.

Tăng khả năng miễn dịch

Một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể. Nghiên cứu chỉ ra rằng những người hạnh phúc giúp cơ thể duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Điều này giúp nguy cơ mắc bệnh cảm lạnh và nhiễm khuẩn. Những người không hạnh phúc có nguy cơ mắc cảm lạnh thông thường cao gấp 3 lần so với những người luôn cảm thấy hạnh phúc.

Trong một nghiên cứu khác, các nhà khoa học đã dựa vào dữ liệu 81 sinh viên đã chích ngừa vắc-xin viêm gan siêu vi B, một loại virus có khả năng tấn công và làm suy yếu chức năng gan. Dữ liệu cho thấy những học sinh hạnh phúc hơn có khả năng kháng thể cao gấp đôi, đây là dấu hiệu nhận biết hệ thống miễn dịch phát triển khỏe mạnh.

Tác động tích cực của tinh thần hạnh phúc đối với hệ thống miễn dịch vẫn chưa được hiểu một cách đầy đủ. Có thể do tác động tới các hoạt động của trục dưới đồi tuyến yên - thượng thận (HPA), trục này có khả năng điều chỉnh hệ thống miễn dịch, nồng độ hormone, chức năng tiêu hóa và mức độ căng thẳng ở một người.

Hơn nữa, những người hạnh phúc có khuynh hướng tham gia tích cực vào các hoạt động nâng cao sức khỏe thể chất, có vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Chúng bao gồm thói quen ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên.

Những người hạnh phúc có khả năng miễn dịch mạnh mẽ hơn, điều này giúp chống lại bệnh cảm lạnh thông thường và nhiễm khuẩn.

Giải tỏa căng thẳng và cảm xúc tiêu cực

Người hạnh phúc kiểm soát mức độ căng thẳng tốt hơn. Thông thường, căng thẳng quá mức làm tăng nồng độ cortisol, một loại hormone góp phần gây ra các tác hại tiêu cực cho sức khỏe, bao gồm rối loạn giấc ngủ, tăng cân khó kiểm soát, bệnh tim mạch, tăng huyết áp và đái tháo đường típ 2.

Một số nghiên cứu khoa học chứng minh mức độ cortisol có xu hướng thấp hơn ở những người hạnh phúc hơn.

Trên thực tế, một nghiên cứu hơn 200 người trưởng thành được giao cho một loạt các nhiệm vụ căng thẳng nhận thấy mức độ cortisol ở những người hạnh phúc thấp hơn 32% so với những người không hạnh phúc.

Hiệu ứng hạnh phúc dường như luôn tồn tại theo thời gian. Khi các nhà khoa học theo dõi cùng một nhóm người trưởng thành 3 năm sau đó, có sự khác biệt đáng kể lên đến 20% về mức độ cortisol giữa những người hạnh phúc và những người không hạnh phúc.

Căng thẳng làm tăng nồng độ hormone cortisol, có thể gây ra tăng cân mất kiểm soát, rối loạn giấc ngủ và tăng huyết áp. Những người hạnh phúc có xu hướng sản sinh mức cortisol thấp hơn để đối phó với các tình huống căng thẳng. 

Bảo vệ trái tim luôn khỏe mạnh

Những người hạnh phúc có trái tim khỏe mạnh và đều nhịp hơn, có thể do chỉ số huyết áp ổn định hơn. Tăng huyết áp là một trong những yếu tố chính gây ra các bệnh lý tim mạch và các vấn đề sức khỏe khác.

Một nghiên cứu hơn 6.500 người trên 65 tuổi cho thấy những người hạnh phúc có sức khỏe tổng thể tốt hơn, giảm 9% nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp, tim mạch và nhồi máu cơ tim. Một nghiên cứu dài hơi ở 1.500 người trưởng thành nhận thấy những người hạnh phúc có khả năng bảo vệ trái tim và chống lại các bệnh lý tim mạch hiệu quả hơn.

Ngoài ra, dữ liệu nghiên cứu trong thời gian 10 năm còn cho thấy những người hạnh phúc có rủi ro thấp hơn 22%, sau các yếu tố nguy cơ khác đã được tính đến như tuổi tác, mức cholesterol và chỉ số huyết áp.

Một đánh giá có hệ thống của 30 nghiên cứu cho thấy những người hạnh phúc có trái tim khỏe mạnh và hạnh phúc hơn, ít gặp các vấn đề về tim mạch và rối loạn nhịp tim.

Điều quan trọng cần lưu ý, một số tác động này có thể gia tăng lợi ích cho sức khỏe trái tim như hoạt động thể chất, không hút thuốc lá, hạn chế bia rượu và duy trì thói quen ăn uống lành mạnh. Điểm còn hạn chế là không phải tất cả các nghiên cứu đều tìm thấy mối liên hệ giữa trạng thái hạnh phúc và sức khỏe tim mạch.

Trên thực tế, một nghiên cứu gần đây đã xem xét gần 1.500 cá nhân trong khoảng thời gian 12 năm không tìm thấy mối liên hệ nào giữa một người có sức khỏe tốt và nguy cơ mắc bệnh tim. Cần thêm các nghiên cứu chất lượng cao, được thiết kế khoa học chuyên sâu trong lĩnh vực này.

Hạnh phúc có thể giúp ổn định huyết áp, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.

Kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng cuộc sống

Nghiên cứu dài hạn được công bố vào năm 2015 đã xem xét tầm ảnh hưởng của tinh thần hạnh phúc đối với tỷ lệ sống ở 32.000 người cho thấy những người hạnh phúc sống khỏe mạnh và sống lâu hơn.

Báo cáo nghiên cứu được thực hiện trong thời gian 30 năm cho thấy những người không hạnh phúc có nguy cơ tử vong cao hơn 14% so với những người hạnh phúc.

Một đánh giá lớn của 70 nghiên cứu đã xem xét mối liên hệ giữa tinh thần hạnh phúc và tuổi thọ ở những người khỏe mạnh và những người có sẵn bệnh lý nền như tim mạch và suy thận phát hiện những người hạnh phúc có khả năng sống sốt cao hơn, giảm tới 18% nguy cơ tử vong ở những người khỏe mạnh và 2% ở những người mắc bệnh lý mạn tính trước đó.

Điều này có thể giải thích được, một phần là do sự gia tăng các thói quen lành mạnh có lợi cho sức khỏe tổng thể, thể chất và tinh thần chẳng hạn như không hút thuốc lá, hoạt động thể chất thường xuyên, tuân thủ phác đồ điều trị theo chỉ định của bác sĩ, thói quen ngủ đủ giấc và đảm bảo chất lượng giấc ngủ mỗi đêm.

Những người hạnh phúc sống khỏe mạnh và sống thọ hơn. Điều này do họ có xu hướng hoạt động thể chất thường xuyên và duy trì tốt sức khỏe tổng thể.

Giảm các cơn đau do viêm khớp

Viêm khớp là một tình trạng phổ biến liên quan đến viêm khớp và thoái hóa khớp. Chúng gây ra các khớp đau và cứng các khớp xương, có khuynh hướng trầm trọng hơn theo tuổi tác và tình trạng sức khỏe.

Một số nghiên cứu phát hiện ra rằng những người hạnh phúc có hệ cơ xương khớp khỏe mạnh hơn, ít gặp phải các cơn đau và cứng khớp có liên quan đến tình trạng này.

Trạng thái hạnh phúc cũng có thể cải thiện khả năng hoạt động thể chất ở những người bị viêm cơ xương khớp. Một nghiên cứu trên 1.000 người bị đau khớp gối cho thấy những người hạnh phúc có thể đi bộ thêm 711 bước mỗi ngày, nhiều hơn 8,5% so với những người không hạnh phúc. Bên cạnh đó, trạng thái hạnh phúc còn giúp cơ thể giảm đau trong các điều kiện khác. Một nghiên cứu trên gần 1.000 người đang trong giai đoạn phục hồi sau đột quỵ cho thấy những người hạnh phúc có tỷ lệ đau thấp hơn 13% sau 3 tháng xuất viện.

Các nhà khoa học cũng đựa ra các gợi ý những người hạnh phúc có tỷ lệ đau thấp hơn vì cảm xúc tích cực giúp họ mở rộng tư duy tích cực, kích thích suy nghĩ lành mạnh và ý tưởng mới tốt đẹp hơn. Họ tin rằng điều này có thể giúp mọi người thiết lập các chiến lược đối phó hiệu quả với các cơn đau.

Những người hạnh phúc có thể kiểm soát nhận thức về nỗi đau tốt hơn. Dường như đặc biệt hiệu quả trong các tình trạng đau viêm khớp mạn tính.

Hạnh phúc có thể tác động tích cực đến sức khỏe tổng thể theo nhiều cách khác nhau. Một số ít nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa sức khỏe và hạnh phúc. Mặc dù những phát hiện ban đầu thu nhận được nhiều kết quả khả quan nhưng cũng cần thêm các nghiên cứu chuyên sâu hơn để xác định chính xác mối liên hệ này.

Cơ thể suy yếu: là một tình trạng đặc trưng bởi thiếu sức sống và sự cân bằng các chức năng bên trong cơ thể. Một nghiên cứu ở 1.500 người cao tuổi cho thấy những người hạnh phúc có nguy cơ suy yếu sức khỏe thấp hơn 3% trong nghiên cứu kéo dài 7 năm.

Tránh nguy cơ đột quỵ: Đột quỵ xảy ra khi có sự rối loạn lưu lượng máu lên não bộ. Một nghiên cứu ở người cao tuổi cho thấy những người hạnh phúc giảm 26% nguy cơ đột quỵ.

Hạnh phúc có thể có một số lợi ích tiềm năng khác, bao gồm giảm nguy cơ suy yếu sức khỏe tổng thể và đột quỵ.

Những cách để gia tăng hạnh phúc

Hạnh phúc không chỉ khiến trạng thái tinh thần tốt hơn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể. Dưới đây là 6 cách đã được khoa học chứng minh giúp cải thiện mức độ hạnh phúc ở một người.

Bày tỏ lòng biết ơn: Bạn có thể tăng mức độ hạnh phúc của mình bằng cách tập trung vào những điều mà bạn cảm thấy biết ơn. Một cách hiệu quả để rèn luyện lòng biết ơn là viết ra 3 điều mà bạn biết ơn vào cuối mỗi ngày.

Vận động thể chất: Tập thể dục hỗ trợ tích cực và nâng cao sức khỏe tim mạch, tăng mức độ hạnh phúc. Đi bộ hoặc chơi bất kỳ một môn thể theo yêu thích không chỉ tốt cho sức khỏe thể chất mà còn giúp cải thiện sức khỏe tinh thần.

Ngủ ngon giấc: Rối loạn giấc ngủ có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và giảm mức độ hạnh phúc ở một người. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc khó đi vào giấc ngủ, khó duy trì chất lượng giấc ngủ, có thể tham khảo thêm một số bí kíp để có giấc ngủ ngon hơn.

Dành thời gian cho hoạt động ngoài trời: Đi dạo trong công viên, chăm sóc vườn cây, chỉ cần khoảng 5 – 10 phút tiếp xúc ánh sáng tự nhiên cho các hoạt động ngoài trời cũng cải thiện đáng kể trạng thái cảm xúc và sức khỏe tinh thần.

Thiền định: Một thuật ngữ ngày càng được nhiều người biết đến và ưu chuộng không chỉ gia tăng chỉ số hạnh phúc mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể, giải tỏa căng thẳng và cải thiện giấc ngủ tốt hơn.

Chế độ ăn uống lành mạnh hơn: Các nghiên cứu khoa học cho thấy chế độ ăn uống càng nhiều chất xơ, rau xanh, các loại củ quả và trái cây sẽ khiến một người càng cảm thấy hạnh phúc hơn. Hơn nữa, chế độ ăn nhiều chất xơ giúp duy trì và cải thiện sức khỏe tổng thể về lâu dài.

Có một số cách để gia tăng mức độ hạnh phúc của bạn. Bày tỏ lòng biết ơn, vận động thể chất thường xuyên, chế độ ăn nhiều rau xanh và trái cây đều là những cách tuyệt vời dễ thực hiện giúp nâng cao sức khỏe tổng thể.

Bằng chứng khoa học cho thấy tinh thần hạnh phúc mang lại nhiều giá trị hữu ích cho sức khỏe tổng thể, thể chất và tinh thần. Để bắt đầu, tinh thần hạnh phúc thúc đẩy bạn luôn duy trì và theo đuổi lối sống và các thói quen lành mạnh. Chúng có khả năng loại bỏ mọi căng thẳng, tăng sức đề kháng, cải thiện hệ thống miễn dịch, bảo vệ trái tim khỏe mạnh và liệu pháp xoa dịu các cơn đau viêm khớp hiệu quả.

Hơn nữa, tinh thần hạnh phúc còn giúp kéo dài tuổi thọ, sống khỏe mạnh và nâng cao chất lượng cuộc sống. Mặc dù cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ ràng hơn về cách thức hoạt động của những hiệu ứng hạnh phúc mang lại cho sức khỏe tổng thể của con người, nhưng không có lý do gì mà chúng ta không thể bắt đầu ưu tiên lựa chọn hạnh phúc làm nền tảng cho một cuộc sống khỏe mạnh và chất lượng hơn ngay bây giờ.

Hãy tập trung vào những điều khiến bạn luôn cảm thấy hạnh phúc, không chỉ nâng cao sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn và gia đình bạn mà còn có thể duy trì những lợi ích ấy bền vững theo thời gian. 

Bệnh viện An Sinh

Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn

* Thông tin tham khảo không thay thế việc thăm khám và tư vấn bác sĩ 

Bệnh viện An Sinh đã triển khai Bệnh án điện tử ngoại trú (EMR) là một trong những nỗ lực nâng tầm chất lượng dịch vụ và phục vụ, mang đến trải nghiệm tiện ích công nghệ khi đi khám bệnh với ưu điểm giúp bạn chủ động quản lý hồ sơ thông tin sức khỏe, tiết kiệm thời gian và chi phí khám chữa bệnh.