Trao đổi với phóng viên Sài Gòn Tiếp Thị, bà Nguyễn Mai Hương, vụ Sức khoẻ sinh sản (bộ Y tế) cho biết tai nạn trẻ chết do bú phải sữa mẹ nhiễm hoá chất là trường hợp hiếm gặp, tại Việt Nam chưa từng xảy ra nhưng lại có trường hợp con bú mẹ bị vàng da. Cũng theo bà Hương, hầu hết các loại thuốc không vào cơ thể trẻ sau khi phân bố trong các mô của mẹ và đã bị bài tiết một phần. Tuy nhiên, có một số thuốc như thuốc trị ung thư có chống chỉ định phải ngừng nuôi con bằng sữa mẹ. Đối với các loại thuốc điều trị bệnh tâm thần, động kinh; các nhóm kháng sinh chloramphenicol, metronidazole, tetracyclin, quinonlon… cũng phải theo dõi chặt chẽ hoặc dùng thuốc khác thay thế nếu đang cho trẻ bú sữa mẹ. Quan sát kỹ trẻ để tìm triệu chứng vàng da với các nhóm thuốc sulfonamide, cotrimoxazone, fansidar, dapsone... Ngoài ra, với các thuốc có thể làm tiết giảm sự tạo sữa như các loại thuốc tránh thai có estrogen, các loại thuốc lợi tiểu nhóm thiazide… cũng cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng.

Theo BS Nguyễn Thị Hồng Minh, giám đốc trung tâm Tư vấn sức khoẻ sinh sản và kế hoạch hoá gia đình, bệnh viện Phụ sản trung ương, có thuốc chấp nhận nhưng có thuốc chống chỉ định cho bà mẹ đang cho con bú. Do đó, khi dùng thuốc phải hỏi ý kiến thầy thuốc, không nên tự dùng cũng như tự ngưng cho con bú, “Việc ngưng cho con bú nhiều khi còn nguy hiểm hơn là ảnh hưởng của thuốc”, BS Minh lưu ý.

Hoá chất sẽ đào thải trong 24 giờ

Bà Hương cho biết, các loại thuốc được bộ Y tế khuyến cáo an toàn khi nuôi con bằng sữa mẹ là thuốc giảm đau và hạ sốt (dùng trong thời gian ngắn), các loại thuốc ho và cảm lạnh, các kháng sinh như ampicilin, penicilin, erythromycin, thuốc điều trị lao, phong, thuốc điều trị sốt rét (trừ mefloquine), thuốc tẩy giun, thuốc điều trị nấm, thuốc giãn phế quản, một số thuốc hạ huyết áp, điều trị tiểu đường... Về thực phẩm, các thức ăn có bổ sung iốt, sắt, vitamin được khuyến cáo tốt cho các bà mẹ và không ảnh hưởng xấu tới trẻ, “Tuy nhiên nên tránh các gia vị kích thích cay, nóng. Các loại thức uống càphê, rượu bia, thuốc lá, trà vì không tốt cho sức khoẻ của cả mẹ và con”, bà Hương nói.

Theo BS Minh, trong trường hợp đã dùng thuốc mà lo lắng không dám cho trẻ bú thì có thể tạm ngưng trong vòng 24 giờ, vắt sữa bỏ đi. Sau đó, bé lại bú được bình thường, “Khi bé không bú hết, lượng sữa tồn đọng trong vú sẽ là chất ức chế, ngăn cản sự tạo sữa. Vì vậy, mẹ phải vắt hết sữa để giúp sữa tiếp tục được tạo ra. Sữa mẹ chứa tất cả các chất dinh dưỡng mà trẻ cần trong khoảng thời gian 4 – 6 tháng tuổi nên nếu đã sử dụng thuốc và ăn uống khoa học, đúng chỉ định của bác sĩ thì chẳng có lý do gì để khước từ không cho trẻ bú sữa mẹ”, BS Minh nói.

Lệ Hà