Bà mai cho những mảnh đời cần “ghép” lại

Cập nhật lúc: 10:25:47 SA - 29/03/2010

Nguồn hiến tạng chủ yếu vẫn dựa vào việc vận động, tuyên truyền của các tổ chức xã hội.

Bộ Y tế đã chấp thuận đề án của BV Nhi trung ương về việc xây dựng tại đây trung tâm điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người nhằm đáp ứng hàng chục ngàn nhu cầu cần ghép tạng. Tại sao lại cần thiết phải thành lập trung tâm? Việc vận hành sẽ diễn ra như thế nào để có thể đáp ứng được cung-cầu về ghép tạng?

Hàng chục ngàn người có nhu cầu ghép tạng

Theo thống kê của Vụ Pháp chế - Bộ Y tế, từ khi luật về hiến, ghép mô được ban hành năm 2006 đến nay, cả nước đã có 10 cơ sở đủ điều kiện tiến hành việc ghép tạng. Tại các cơ sở này, 230 người đã được ghép thận, 11 trẻ em được ghép gan, 60 bệnh nhân được ghép tế bào gốc và 550 trường hợp được ghép giác mạc… Tuy nhiên, những con số này vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu điều trị của 6.000 người suy thận mạn tính, 5.000 người bị các bệnh về mắt cần được ghép giác mạc. Vì vậy đã có khoảng 200 người phải sang Trung Quốc và các nước khác để ghép thận với chi phí hàng chục ngàn USD mỗi ca.

Vụ phó Vụ Pháp chế Nguyễn Huy Quang nhận định: “Nguyên nhân cơ bản là số lượng mô, tạng được hiến, tặng không đủ đáp ứng nhu cầu bệnh nhân. Nguồn chủ yếu vẫn từ cha mẹ, anh chị em trong gia đình, cùng huyết thống. Trong xã hội đã xuất hiện những người tự nguyện hiến, tặng mô, tạng, bộ phận cơ thể để phục vụ y học, song lại gặp khó khăn là chưa có một trung tâm điều phối để tiếp nhận, đánh giá các chỉ số y sinh học của người hiến và người nhận. Vì thế, chưa phát huy được tác dụng của luật này”.

 

 

 

Nhiều bệnh nhân nằm điều trị tại BV Việt Đức, Hà Nội luôn có nhu cầu ghép thận. Ảnh: TỐ NHƯ

Bên hiến - nhận không được phép biết nhau

TS Lê Thanh Hải, Phó Giám đốc BV Nhi trung ương, người trực tiếp tham gia xây dựng đề án, cho biết khác với việc hiến tạng hiện nay chủ yếu từ người trong gia đình, có cùng huyết thống, trung tâm sẽ có vai trò điều phối, tham vấn riêng cho người nhận, người hiến và theo nguyên tắc, bên hiến - nhận không được phép biết nhau.

Để làm được việc này, trung tâm sẽ tiếp nhận, lập danh sách và cấp thẻ cho những người đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể người (khi còn sống hoặc sau khi đã chết) cho việc ghép các mô và bộ phận cơ thể đó trên người khác. Trung tâm sẽ lập và quản lý danh sách những người có chỉ định ghép mô, bộ phận cơ thể người với các thông tin liên quan theo một lộ trình cụ thể, rõ ràng. Ngoài ra, trung tâm cũng có nhiệm vụ quan hệ và hợp tác với nước ngoài trong việc điều phối hiến, ghép mô, bộ phận cơ thể người nếu như nhu cầu trong nước không đủ đáp ứng.

Tuy nhiên, theo ông Hải, cái khó nhất hiện nay là tìm được nguồn hiến tạng bởi theo luật, việc hiến không được mang tính thương mại mà hoàn toàn vì mục đích nhân đạo. Ban soạn thảo cũng đã lường trước điều này nên chỉ còn hy vọng ở việc vận động, tuyên truyền thông qua các tổ chức xã hội như Hội Chữ thập đỏ, các cơ sở y tế, thậm chí sẽ nhờ cả các tổ chức tôn giáo cùng vào cuộc.

Tạng tử tù: Vẫn vướng luật

Kỳ họp Quốc hội cuối năm trước, khi thảo luận về Luật Thi hành án hình sự, nhiều đại biểu cho rằng cần có cơ chế để tiếp nhận yêu cầu của tử tù về việc hiến mô, bộ phận cơ thể. Thực tế, như Pháp Luật TP.HCM từng phản ánh, hiện đang có một trường hợp là tử tù Nguyễn Văn Hải, ở Quảng Ninh, viết đơn gửi Chủ tịch nước xin được thi hành án và xin hiến cơ thể mình cho y học.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Huy Quang, dù luật đã quy định quyền hiến bộ phận cơ thể khi còn sống và cả sau khi chết như một quyền nhân thân của người từ đủ 18 tuổi, song trong trường hợp này, Nguyễn Văn Hải là chủ thể đặc biệt, đã có án và bị hạn chế một số quyền công dân. Và đến khi thảo luận Luật Thi hành án hình sự tại kỳ họp Quốc hội vừa rồi mới đặt ra vấn đề hiến mô, bộ phận cơ thể và hiến xác của tử tù. Như thế có thể hiểu là cho đến nay chưa có quy định nào về việc tử tù có được hiến xác, mô, bộ phận cơ thể hay không.

Ông Quang cho hay dù biết là khó nhưng Bộ Y tế sẽ tiếp tục kiến nghị cần thay đổi quy định trên trong kỳ họp Quốc hội sắp tới. Có nghĩa: nên tiếp nhận việc hiến tạng của tử tù. Còn với TS Hải, nếu luật cho phép thì trung tâm sẽ tạo mọi điều kiện tốt nhất để cơ thể những tử tù đó đem lại cuộc sống cho một người mới.

 

TỐ NHƯ

Nguồn tin từ: Pháp Luật Online