Các vấn đề sức khỏe mới hậu Covid-19 liên quan đến bệnh lý tim mạch xuất hiện ngay cả ở những người trẻ tuổi không có các yếu tố nguy cơ nào trước đó.

Theo nghiên cứu mới đây, người được chẩn đoán mắc Covid-19 nhẹ sau khi hồi phục vẫn có thể đối mặt với nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch cao hơn đáng kể sau một năm. Các vấn đề tim mạch bao gồm suy tim, đột quỵ và viêm cơ tim, những người bị ảnh hưởng bất kể tuổi tác hoặc sự hiện diện của các yếu tố nguy cơ.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine, là cái nhìn toàn diện đầu tiên về các kết quả tim mạch có thể xảy ra sau chẩn đoán Covid-19, bất kể mức độ nghiêm trọng.

“Cho đến nay, chúng tôi đã có dữ liệu cho thấy bệnh nhân bị nhiễm Covid-19 có thể ảnh hưởng đến chức năng tim mạch trong thời gian ngắn”, Tiến sĩ Saurabh Rajpal, một bác sĩ tim mạch và trợ lý giáo sư tại Khoa Tim mạch tại Trung tâm Y tế Wexner thuộc Đại học Bang Ohio. Ông chia sẻ thêm, người không tham gia nghiên cứu, chỉ ra các vấn đề viêm tim hoặc cục máu đông trong giai đoạn cấp tính của bệnh. Tuy nhiên, nghiên cứu này cho thấy Covid-19 có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tim mạch.

Và ảnh hưởng lâu dài của Covid-19 đối với sức khỏe tim mạch không phải là không đáng kể. Tiến sĩ Al-Aly, một trong những đồng tác giả của nghiên cứu, giám đốc dịch vụ nghiên cứu và phát triển của VA Saint cho biết: “Cho đến nay, hậu quả của đại dịch COVID-19 đã góp phần gây ra 15 triệu ca bệnh tim mới trên toàn thế giới”. Trong một thông cáo báo chí cho biết “Điều này khá quan trọng. Đối với bất kỳ ai đã từng bị nhiễm Covid-19, chăm sóc sức khỏe tim mạch là một phần không thể thiếu sau phục hồi Covid-19 cấp tính."

Covid-19 ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch lâu dài như thế nào?

Để điều tra các tác động tiềm ẩn lâu dài ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch sau nhiễm Covid-19, các nhà nghiên cứu đã xem xét dữ liệu từ nguồn dữ liệu chăm sóc sức khỏe quốc gia do Bộ Cựu chiến binh Hoa Kỳ (VA) quản lý. Thông tin được chia thành ba nhóm riêng biệt: những người đã được chẩn đoán mắc Covid-19 (153.760 người), những người không nhiễm Covid-19 (5.637.647 người) và những người được thu thập dữ liệu trước đại dịch Covid-19 (5.859.411 người).

Nhìn chung, những người sống sót sau nhiễm Covid-19 có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch ở một số loại bao gồm rối loạn mạch máu não, rối loạn nhịp tim, bệnh viêm cơ tim, bệnh thiếu máu cục bộ, rối loạn huyết khối và các rối loạn tim mạch khác. Cụ thể hơn, người được chẩn đoán Covid-19 tăng 63% nguy cơ đau tim, đột quỵ lên 52% và suy tim lên 72% trong khoảng thời gian 12 tháng so với những người không mắc bệnh.

Theo các tác giả nghiên cứu, các phát hiện này không phân biệt tuổi tác, chủng tộc, giới tính hoặc các tình trạng sẵn có, ngay cả những người không có tiền sử bệnh tim mạch trước khi được chẩn đoán Covid-19 cũng có nguy cơ cao hơn sau khi mắc bệnh. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng mọi người đều bị ảnh hưởng bất kể mức độ nghiêm trọng của nhiễm Covid-19, nguy cơ tim mạch rõ ràng ngay cả ở những người không nhập viện điều trị trong giai đoạn cấp tính của bệnh, điều này phản ánh phần lớn những người bị nhiễm Covid-19.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng nghiên cứu vẫn còn có những hạn chế khi sử dụng dữ liệu từ VA, chủ yếu là từ những người đàn ông da trắng - nhân khẩu học của nghiên cứu không nhất thiết phải đại diện cho dân số Hoa Kỳ. Cũng có thể những người thuộc nhóm đối chứng thực sự mắc Covid-19 nhưng không biết hoặc không được chẩn đoán chính thức về căn bệnh này, điều này có thể dẫn đến sai lệch kết quả. Và khi đại dịch Covid-19 vẫn đang tiếp diễn cùng với các biến thể mới, việc bao phủ bằng chích ngừa vaccine có thể có những sự thay đổi tích cực trong các vấn đề tim mạch này.

Những điều cần biết nếu từng được chẩn đoán Covid-19

Các nhà khoa học vẫn đang nỗ lực tìm hiểu về tác động lâu dài của Covid-19 trong thời gian này, nhưng nghiên cứu mới đề xuất tiền sử nhiễm Covid-19 nên được xem là một yếu tố nguy cơ đối với bệnh lý tim mạch. Theo Tiến sĩ Al-Aly, các bác sĩ nên đánh giá tình trạng sức khỏe bệnh nhân theo nhận định cá nhân. Bệnh nhân nên trò chuyện cởi mở với bác sĩ thăm khám và tư vấn nếu đã từng bị nhiễm Covid-19.

Tiến sĩ Andrea Mignatti, một bác sĩ tim mạch can thiệp tại Bệnh viện Lenox Hill, người không tham gia nghiên cứu, cho biết: “Điều cần thiết là phải thông báo cho bác sĩ của bạn về tình trạng nhiễm Covid-19 để họ có thể được cảnh báo về những tác động muộn mà virus SARS-Cov-2 có thể gây ra”. Trong khi Covid-19 là một bệnh lý ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng phổi, nhưng chúng cũng có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể bao gồm tim, thận, hệ thần kinh và tế bào máu.

Tiến sĩ Al-Aly cho biết thêm: “Không có sự đồng thuận chung nào về việc theo dõi sức khỏe tim mạch sau Covid-19. Sự hiểu biết của chúng tôi về hậu quả của Covid-19 ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe đang được hoàn thiện. Điều rõ ràng là mọi người có thể gặp phải các vấn đề tim mạch sau hậu Covid-19 ngay cả khi họ không có bất kỳ vấn đề nào về tim mạch trước đó và thậm chí không có các yếu tố nguy cơ tim mạch.

Tin tốt là có một cách rất dễ dàng để giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch liên quan đến Covid-19, đó là bảo vệ bản thân khỏi Covid-19 bằng chích ngừa vaccine. Những người không chích ngừa vaccine Covid-19 nguy cơ phát triển các vấn đề về tim mạch bao gồm viêm cơ tim, rối loạn nhịp tim, cục máu đông, cả ở chân và phổi, đau tim, xuất huyết cao hơn đáng kể ở những bệnh nhân đã được chích ngừa vaccine", TS. Mignatti chia sẻ.

Mặc dù mức độ lợi ích của vaccine Covid-19 chưa rõ ràng trong việc giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch do nhiễm virus SARS-CoV-2. Bởi vì, vaccine không có hiệu lực bảo vệ tuyệt đối 100%, nhưng chúng vẫn được xem là lựa chọn tốt nhất để bảo vệ sức khỏe con người chống lại Covid-19 diễn tiến nghiêm trọng, giảm tỷ lệ nhập viện điều trị hoặc tử vong vì căn bệnh này.

Tại sao Covid-19 là một yếu tố nguy cơ gây viêm cơ tim hơn chích ngừa vaccine

Sẽ thật thiếu sót khi không đề cập đến nguy cơ thực sự, mặc dù rất hiếm gặp của bệnh viêm cơ tim do chích ngừa vaccine Covid-19 với công nghệ mRNA như Pfizer-BioNtech hoặc Moderna. Ủy ban Tư vấn Tiêm chủng (ACIP) của CDC vào tháng 6 năm 2021 đã tuyên bố về mối liên hệ có thể xảy ra giữa vaccine Covid-19 thế hệ mới công nghệ mRNA với bệnh viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim, vì đây là hai dạng viêm tim hiếm gặp.

Dữ liệu từ cuộc họp ACIP cho thấy các trường hợp viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim xảy ra thường xuyên trong vòng một tuần sau khi chích ngừa liều thứ hai của vaccine mRNA và thường gặp ở nam giới trẻ hơn, độ tuổi từ 16 đến 24.

Nhưng nguy cơ viêm cơ tim hoặc viêm màng ngoài tim sau khi tiêm vaccine Covid-19 nói chung thấp hơn nhiều so với nguy cơ viêm tim sau khi mắc Covid-19. Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Medicine so sánh nguy cơ biến cố tim mạch giữa chích ngừa vaccine Covid-19 với nhiễm virus SARS-CoV-2 phát hiện ra rằng, mặc dù nguy cơ viêm cơ tim tăng nhẹ trong vòng một tuần sau khi tiêm liều thứ hai của vaccine mRNA, còn mắc Covid-19 làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các biến cố tim mạch gồm viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim và rối loạn nhịp tim.

Mặc dù viêm cơ tim có thể đe dọa tính mạng, nhưng viêm cơ tim do vaccine chủ yếu là thể nhẹ và ở mức giới hạn cho phép, theo các nhà nghiên cứu. Tuy nhiên, các biến cố tim mạch do nhiễm SARS-CoV-2 khiến bệnh nhân có nguy cơ nhập viện hoặc tử vong cao hơn do tình trạng sức khỏe của họ.

Mặc dù không phải là không có rủi ro nhưng vaccine Covid-19 có thể bảo vệ con người tốt hơn trước các nguy cơ có thể gặp phải với vấn đề tim mạch. Nguy cơ viêm cơ tim sau khi chẩn đoán Covid-19 cao hơn rất nhiều so với nguy cơ tiêm vaccine Covid-19. Vì vậy, vaccine luôn là lựa chọn an toàn tối ưu trước nguy cơ đại dịch.

Bệnh viện An Sinh (Theo Health)

Thông tin tham khảo không thay thế việc thăm khám và tư vấn chuyên khoa