11. Đại dịch bệnh Nga (1770 – 1772)

Đại dịch bùng phát mạnh ở Moscow, đã trở thành nỗi kinh hoàng cho những công dân bị cách ly trở thành nạn bạo lực. Bạo loạn lan tràn khắp thành phố, đỉnh điểm là vụ sát hại Đức Tổng Giám mục Ambrosius, người khuyến khích dân chúng không tụ tập đông người để cầu kinh.

Hoàng hậu Nga, Catherine II (còn gọi là Catherine Đại đế) đã rất tuyệt vọng trong việc ngăn chặn bệnh dịch và khôi phục trật tự đất nước. Đến mức, bà đã ban hành một sắc lệnh khẩn cấp, yêu cầu tất cả các nhà máy phải rời khỏi Moscow. Vào thời điểm dịch bệnh kết thúc, có tới 100.000 người đã chết. Kể cả ngay sau khi dịch bệnh ổn định, bà Catherine vẫn cố gắng thiết lập lại trật tự xã hội. Năm 1773, Yemelyan Pugachev, một người đàn ông tự xưng là Peter III (người chồng bị xử tử của Catherine) đã lãnh đạo một cuộc nổi dậy, dẫn đến cái chết thương tâm cho hàng ngàn người khác.

12. Dịch sốt vàng da ở Philadelphia năm 1793

Khi cơn sốt vàng da chiếm giữ Philadelphia, thủ đô của Hoa Kỳ vào thời điểm đó, các quan chức đã sai lầm khi tin rằng nô lệ người có khả năng miễn dịch cao nhất. Do đó, những người theo chủ nghĩa bãi bỏ lên tiếng kêu gọi tuyển dụng những người dân gốc Phi để chăm sóc người bệnh.

Bệnh dịch nhanh chóng lây truyền và truyền qua muỗi đốt. Cả đất nước trải qua thời kỳ bùng nổ dân số trong thời tiết mùa hè nóng và ẩm, đặc biệt là ở Philadelphia vào năm đó. Mãi cho đến khi mùa đông đến, muỗi bị tiêu diệt, dịch bệnh cuối cùng cũng được chấm dứt. Ước tính hơn 5.000 người đã thiệt mạng.

13. Đại dịch cúm (1889 - 1890)

Trong thời đại công nghiệp phát triển, cách thức liên kết và vận chuyển mới giúp vi rút cúm dễ dàng công phá mạnh mẽ hơn. Trong vài tháng, dịch bệnh này đã lây lan khắp toàn cầu, 1 triệu người thiệt mạng. Đại dịch này đạt mức kỷ lục tử vong cao nhất thế giới chỉ sau 5 tuần.

Các trường hợp được phát hiện sớm đã được báo cáo ở Nga. Loại vi rút này lây truyền nhanh chóng khắp St. Petersburg trước khi phát tán rộng khắp Châu Âu và các nước khác trên thế giới, mặc dù du lịch hàng không vào thời điểm đó chưa tồn tại.

14. Đại dịch bệnh bại liệt ở Mỹ, năm 1916

Dịch bệnh bại liệt bắt đầu ở thành phố New York, gây ra 27.000 trường hợp mắc bệnh và 6.000 ca tử vong ở Hoa Kỳ. Bệnh bại liệt chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em và đôi khi còn khiến những người sống sót bị khuyết tật vĩnh viễn.

Sau đó, bệnh bại liệt xảy ra lẻ tẻ ở Hoa Kỳ, cho đến khi vắc xin Salk được điều chế thành công và phát triển vào năm 1954. Khi vắc xin trở nên phổ biến hơn, bệnh bại liệt ở Hoa Kỳ cũng không còn xuất hiện nữa.

Trường hợp bại liệt cuối cùng ở Hoa Kỳ được báo cáo vào năm 1979. Những nỗ lực kêu gọi tiêm chủng trên toàn thế giới đã cải thiện đáng kể căn bệnh này, dù vẫn chưa loại bỏ được hoàn toàn.

15. Đại dịch cúm Tây Ban Nha (1918 – 1920)

Ước tính có khoảng 500 triệu người từ Biển Nam đến Bắc Cực đã trở thành nạn nhân của căn bệnh cúm Tây Ban Nha. Một phần năm số người chết, một số cộng đồng bản địa bị đẩy đến bờ vực tuyệt chủng. Tốc độ lây lan cùng với số lượng người tử vong cao là do điều kiện binh lính thiếu thốn và dinh dưỡng kém trong thời chiến mà nhiều người gặp phải trong Thế chiến thứ nhất.

Mặc dù có tên gọi là Cúm Tây Ban Nha, nhưng dường như căn bệnh này không khởi phát ở Tây Ban Nha. Tây Ban Nha là một quốc gia trung lập trong chiến tranh và không thực thi kiểm duyệt chặt chẽ các nguồn thông tin báo chí, có thể tự do xuất bản các tin bài đầu tiên về căn bệnh này. Do đó, mọi người hiểu sai về căn bệnh này là đặc trưng của Tây Ban Nha, và cái tên Cúm Tây Ban Nha vô tình mà có.

16. Đại dịch cúm Châu Á (1957 - 1958)

Đại dịch cúm Châu Á là một biến thể toàn cầu khác về bệnh cúm. Có nguồn gốc từ Trung Quốc, căn bệnh này đã cướp đi hơn 1 triệu sinh mạng. Chủng loại vi rút gây ra đại địch này có sự kết hợp của vi rút cúm gia cầm.

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) lưu ý rằng, căn bệnh này lây lan nhanh chóng và đã được báo cáo tại Singapore vào tháng 2/1957, báo cáo tại Hồng Kong vào tháng 4/1957 và các thành phố ven biển tại Hoa Kỳ vào mùa hè năm 1957. Tổng số người chết là hơn 1,1 triệu người trên toàn thế giới, với 116.000 ca tử vong xảy ra tại riêng Hoa Kỳ.

17. Đại dịch AIDS, từ năm 1981 cho đến nay

AIDS đã cướp đi khoảng 35 triệu sinh mạng kể từ khi ca bệnh đầu tiên được xác định. HIV là loại vi rút gây ra bệnh AIDS, có khả năng phát triển từ một loại vi rút tinh tinh truyền sang người ở Tây Phi vào những năm 1920. Vi rút đã xuất hiện trên khắp thế giới và AIDS trở thành đại dịch vào cuối thế kỷ 20. Giờ đây, khoảng 64% trong số 40 triệu người được ước tính, đang sống cùng với loại vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) ở Châu Phi cận Sahara.

Trong nhiều thập kỷ qua, căn bệnh này vẫn chưa có cách điều trị, nhưng có một loại thuốc được phát triển vào những năm 1990, cho phép người mắc bệnh AIDS sống một cuộc sống bình thường nếu được sử dụng thường xuyên. Đáng khích lệ hơn, đã có 2 người được điều trị thành công HIV vào đầu năm 2020.

18. Đại dịch cúm lợn (2009 - 2010)

Đại dịch cúm lợn năm 2009 là do một chủng vi rút cúm mới có nguồn gốc từ Mexico, xuất hiện vào mùa xuân năm 2009 trước khi lây lan sang các quốc gia khác trên thế giới. Trong vòng một năm, có tới 1,4 tỷ người bị nhiễm loại vi rút trên toàn cầu và giết chết từ 151.700 đến 575.400 người, theo số liệu công bố của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC).

Theo báo cáo của CDC, đại dịch cúm lợn năm 2009, đối tượng bị tấn công chủ yếu là trẻ em và thanh niên, 80% số ca tử vong ở những người dưới 65 tuổi. Điều đó được xem là bất thường, vì hầu hết các chủng vi rút cúm, bao gồm những loại vi rút gây ra bệnh cúm mùa, tỷ lệ tử vong cao nhất thuộc nhóm những người từ 65 tuổi trở lên. Nhưng với đại dịch cúm lợn này, người lớn tuổi có hệ miễn dịch đủ khả năng chống lại loại vi rút cúm này, vì vậy mà không bị ảnh hưởng nhiều.

Một loại vắc xin phòng bệnh cúm H1N1 gây ra dịch bệnh cúm lợn cũng có trong vắc xin phòng cúm mùa hàng năm.

19. Dịch Ebola Tây Phi (2014 - 2016)

Dịch bệnh Ebola đã tàn phá Tây Phi từ năm 2014 đến năm 2016, với 28.600 trường hợp được báo cáo và 11.325 trường hợp tử vong. Trường hợp đầu tiên được báo cáo ở Guinea vào tháng 12/2013, sau đó căn bệnh này nhanh chóng lây lan sang Liberia và Sierra Leone. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết, phần lớn các trường hợp nhiễm bệnh và tử vong đều xảy ra ở ba quốc gia này. Một số lượng nhỏ hơn các trường hợp xảy ra ở Nigeria, Mali, Senegal, Hoa Kỳ và Châu Âu.

Không có cách điều trị cho bệnh Ebola, mặc dù những nỗ lực trong việc tìm kiếm vắc xin vẫn đang tiếp tục tiến hành. Các trường hợp mắc bệnh Ebola đầu tiên được biết đến là xảy ra ở Sudan và Cộng hòa Dân chủ Congo vào năm 1976, và loại vi rút này có thể có nguồn gốc từ loài dơi.

20. Đại dịch vi rút Zika, từ năm 2015 cho đến ngày nay

Tác động dịch vi rút Zika gần đây ở Nam Mỹ và Trung Mỹ sẽ không được biết đến trong vài năm. Trong khi đó, các nhà nghiên cứu khoa học vẫn đang phải đối mặt với cuộc chạy đua thời gian để kiểm soát sự phát triển và lây lân của loại vi rút này. Vi rút Zika thường lây truyền qua muỗi, thuộc chi Aedes, nó cũng có thể được lây truyền qua đường tình dục ở người.

Mặc dù vi rút Zika không gây hại cho người lớn và trẻ em, nhưng loại vi rút này có khả năng tấn công trẻ sơ sinh vẫn còn đang trong bụng mẹ và gây dị tật bẩm sinh. Loại muỗi mang tên Zika phát triển mạnh mẽ ở vùng có khí hậu ấm áp, ẩm ướt. Khu vực Nam Mỹ, Trung Mỹ và các khu vực miền Nam Hoa Kỳ trở thành địa điểm lý tưởng cho sự phát triển mạnh của loại vi rút này.

20 đại dịch bệnh khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại (phần 1)

Bệnh viện An Sinh (Theo Live Science)