Nhận biết vô sinh ở nam giới

Theo thạc sĩ - bác sĩ Trà Anh Duy, Trưởng Phòng Quản lý chất lượng, Bệnh viện Bình dân (TP.HCM): Hiện nay, vô sinh ở nam giới đang có xu hướng gia tăng. Đặc biệt, việc trì hoãn, kéo dài thời gian đi khám; phát hiện nguyên nhân vô sinh, hiếm muộn càng trễ thì càng khó điều trị.

Nam giới có thể tự nhận thấy vấn đề về khả năng sinh sản của mình khi đối diện với các tình huống đặc biệt như: tinh hoàn teo nhỏ; rối loạn tình dục, mất ham muốn tình dục; bất thường cơ quan sinh dục. Khi đó, việc đi khám chuyên khoa, thực hiện các xét nghiệm, đặc biệt thực hiện tinh dịch đồ sẽ giúp chẩn đoán sớm và có hướng điều trị đúng đắn.

Bác sĩ Duy cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh, hiếm muộn ở nam giới. Trong đó bao gồm nguyên nhân bẩm sinh, do bất thường về di truyền, rối loạn gien, rối loạn nhiễm sắc thể. Các bệnh lý này dẫn đến hàng loạt các biến đổi về nội tiết tố, về chức năng tinh hoàn.

Ngoài ra, còn có nguyên nhân từ não bộ - hội chứng suy sinh dục nguyên phát và thứ phát. Tức là sự suy giảm các hoóc môn hướng sinh dục tại não, làm mất đi tín hiệu điều khiển từ não đến tinh hoàn, qua đó sẽ làm ngưng hoặc giảm quá trình sinh tinh cũng như việc sản xuất testosterone.

Nguyên nhân tại tinh hoàn do các tổn thương đến tinh hoàn như quai bị biến chứng viêm tinh hoàn; tai nạn, chấn thương trực tiếp; các viêm nhiễm, u bướu hay bệnh lý tinh hoàn ẩn, tinh hoàn lạc chỗ sẽ gây tổn hại khả năng sinh tinh…

Bệnh lý bế tắc đường dẫn tinh cũng là một nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn ở nam giới. Trong trường hợp này, các tinh binh dù khỏe mạnh nhưng cũng không thể đến được nơi cần khi đường đi bị tắt, nếu có thể vượt qua cũng sẽ “sứt đầu mẻ trán” và hao hụt nhiều về số lượng.

Cuối cùng, điều kiện môi trường bên ngoài cũng ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng như giãn tĩnh mạch tinh, hay thường xuyên làm việc ở môi trường nóng bức, tắm nước nóng, xông hơi; sử dụng nhiều thuốc lá và rượu bia; sử dụng các sản phẩm có thành phần nội tiết tố một cách không kiểm soát; tiếp xúc với các hóa chất độc hại;...

Phòng ngừa nguy cơ vô sinh ở nam giới

Thạc sĩ - bác sĩ Hồ Mạnh Tường, Tổng thư ký Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP.HCM (HOSREM), lưu ý cánh mày râu giữ gìn sức khỏe, cách phòng ngừa nguy cơ vô sinh, cần: tập thể dục, giữ cân nặng hợp lý, tránh tăng cân; chú ý chế độ ăn uống: ăn nhiều trái cây, rau quả tươi; ăn các loại hạt, ăn cá, hải sản, giảm ăn thịt đỏ; giảm ăn đồ ngọt, tinh bột; uống đủ nước.

Đặc biệt, nam giới nên điều chỉnh lối sống lành mạnh: không hút thuốc lá, uống ít rượu, bia, cà phê; hạn chế tiếp túc môi trường ô nhiễm không khí, hóa chất; hạn chế tiếp xúc nhiệt độ nóng, hạn chế xông hơi. Quan hệ vợ chồng thường xuyên sẽ giúp tăng chất lượng tinh trùng và tăng cơ hội có thai.

Để biết rõ nguyên nhân vô sinh, hiếm muộn, bác sĩ Duy khuyên quý ông đừng nghĩ vô sinh chỉ là “trách nhiệm” của phụ nữ, ngược lại, cần nhớ rằng mình cũng có phần “góp vốn”. Thế nên, để chẩn đoán vô sinh, hiếm muộn cần đi khám cả hai vợ chồng, phái mạnh hãy cởi bỏ tâm lý ngần ngại, đi khám càng sớm càng tốt để có sự hỗ trợ của bác sĩ chuyên khoa.

Bác sĩ Tường khuyến cáo, để chẩn đoán, điều trị hiếm muộn, vô sinh bác sĩ cần phải khám và xét nghiệm đầy đủ cả hai vợ chồng trước khi quyết định cách điều trị, chứ không thể điều trị riêng cho chồng hoặc vợ. Phương pháp điều trị phụ thuộc theo từng trường hợp: nguyên nhân của chồng, nguyên nhân của vợ và các yếu tố tiên lượng khác.

Hiện nay, các cặp vợ chồng hiếm muộn có thể được điều trị nội khoa (dùng thuốc), phẫu thuật hoặc áp dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

“Các cặp vợ chồng nên đến các bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa hiếm muộn có khám và xét nghiệm cả hai vợ chồng cùng lúc để được chẩn đoán đầy đủ, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp”, bác sĩ Tường khuyên.

Hơn nữa, các bác sĩ khuyến cáo, nam giới cũng là đối tượng cần được chú ý chăm sóc bảo vệ sức khỏe, biểu hiện rõ qua chỉ số tuổi thọ của nam giới gần như luôn thấp hơn so với nữ giới ở các quốc gia trên thế giới. Đừng vì quan điểm “nam giới là phái mạnh”, là trụ cột thì phải luôn khỏe, luôn vững vàng mà bở lỡ đi cơ hội chẩn đoán và điều trị sớm. 

Nam giới trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là chuẩn bị lập gia đình hoặc là chuẩn bị kế hoạch sinh con nên thăm khám kiểm tra sơ lược về khả năng sinh sản của mình.