Dưới đây là những bài học kinh nghiệm về nguồn nhân lực chăm sóc sức khoẻ ban đầu được TCYTTG đúc kết qua thực tiễn của các nước trên thế giới:

(1) Các nhà hoạch định chính sách, kinh tế, quản lý, nhà giáo dục, quản trị bệnh viện, đại lý cộng đồng, truyền thông, học giả và chuyên gia y tế công cộng cần được trang bị những kiến thức và kỹ năng để cùng làm việc với nhau trong các lĩnh vực khác nhau để đáp ứng nhu cầu của người dân.

(2) Để có thể cung cấp hiệu quả các dịch vụ y tế dựa trên dân số đòi hỏi một lực lượng lao động công cộng được đào tạo có mục đích, thông qua các chương trình đào tạo về sức khỏe và đào tạo đầy đủ về các loại hình dịch vụ, áp dụng kiến thức khoa học dựa trên bằng chứng với chuyên môn có liên quan tại địa phương.

(3) Lực lượng nhân viên y tế công phải có thẩm quyền cần thiết để chủ động thực hiện các chức năng y tế công cộng cần thiết, như khảo sát, giám sát, chuẩn bị và đáp ứng, cũng như cung cấp các dịch vụ dựa vào dân số trong bảo vệ và giáo dục sức khoẻ như các chiến dịch truyền thông và phòng bệnh, đảm bảo an toàn thực phẩm và các chiến dịch tiêm chủng. Khả năng phối hợp giữa các ngành, với cộng đồng và với nhân viên y tế là đặc biệt quan trọng vì lực lượng lao động y tế công cộng đóng một vai trò là giao điểm quan trọng của nhiều thành phần của hệ thống y tế.

(4) Các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cá nhân được cung cấp tốt nhất bởi các nhóm làm việc hiệu quả và phối hợp với nhiều kỹ năng và khả năng giải quyết phần lớn nhu cầu sức khỏe của người dân, gần nơi họ sinh sống. Nhóm chăm sóc ban đầu lý tưởng là đa ngành và có thể bao gồm các bác sĩ gia đình, điều dưỡng, nhân viên y tế cộng đồng, trợ lý bác sĩ, kỹ thuật viên phục hồi chức năng, chuyên viên dinh dưỡng, chuyên viên quản lý chăm sóc, nhân viên xã hội, dược sĩ, nha sĩ, y học cổ truyền và nhân viên hỗ trợ.

(5) Năng lực chăm sóc ban đầu có thể được nâng cao bằng cách kết hợp các kỹ năng của từng thành viên trong nhóm, các kỹ năng có được qua đào tạo, và định nghĩa rõ ràng vai trò của từng loại hình nhân viên giúp hỗ trợ trách nhiệm của từng cá nhân trong nhóm. Nhân viên y tế công cộng được tuyển dụng, bồi dưỡng, đào tạo tích hợp thích hợp có thể góp phần cải thiện khả năng tiếp cận, khả năng đáp ứng, cải thiện hài lòng của người bệnh và kết quả tốt.

(6) Điều dưỡng và hộ sinh cũng hình thành một nhóm nhân viên y tế quan trọng. Họ dành nhiều thời gian để tiếp xúc trực tiếp với người dân và có vai trò trung tâm trong các đội chăm sóc ban đầu. Họ đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ và giám sát nhân viên y tế cộng đồng. Đào tạo với trình độ cao hơn, định nghĩa rõ ràng hơn về vai trò và trách nhiệm hỗ trợ là điều cần thiết nếu điều dưỡng đã được trang bị đầy đủ năng lực tham gia hoạt độngchăm sóc ban đầu.  Tuy nhiên, hiện có ít các quốc gia cung cấp đào tạo điều dưỡng chuyên sâu tập trung vào chăm sóc ban đầu.

(7) Bác sĩ thực hành tổng quát, bác sĩ gia đình đóng một vai trò trung tâm trong các hệ thống y tế theo định hướng chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Bác sĩ gia đình, một loại hình bác sĩ chuyên khoa được đào tạo về chăm sóc toàn diện, tổng quát có thể hỗ trợ nhóm chăm sóc ban đầu trong việc giải quyết một loạt các vấn đề sức khỏe. Điều này cho phép can thiệp sớm trong cộng đồng và tối đa hóa chi phí - hiệu quả, cũng như cung cấp lợi ích cho người dân có nhu cầu tìm kiếm sự chăm sóc từ cộng đồng.

(8) Một vấn đề rất thường gặp và đáng quan tâm là nguồn nhân lực chăm sóc sức khoẻ ban đầu chỉ được đào tạo ở mức độ thấp, lương thấp, khó tiếp cận các nguồn lực lâm sàng nếu so với các đồng nghiệp của họ là các bác sĩ, điều dưỡng chuyên khoa đang công tác tại các bệnh viện. Điều này có thể ảnh hưởng xấu đến chất lượng phục vụ và cũng là một nguyên nhân chính của “hội chứng burnout” trong số các nhân viên y tế chăm sóc ban đầu, cũng là rào cản trong tuyển dụng và giữ chân nhân viên y tế tham gia chăm sóc ban đầu. Do đó, cải thiện điều kiện làm việc cho nhân viên y tế trong việc chăm sóc ban đầu là một trong những bài học kinh nghiệm quan trọng mang tính quyết định cho sự thành công.

SỞ Y TẾ TP.HCM